Jak można rozumieć zachowanie zagrażające dobru dziecka?

Dobro dziecka jest jedną z najważniejszych wartości, jakie chroni prawo rodzinne. Stwierdzenie przez sąd istnienia zachowań rodziców zagrażających dobru dziecka może prowadzić do wielu rozstrzygnięć mających na celu ochronę interesów dziecka (np. do ograniczenia władzy rodzicielskiej). W aktach prawnych nie znajdziemy definicji zachowania zagrażającego dobru dziecka. Przykłady i ogólne rozumienie tego pojęcia zostało wypracowane przez sądy oraz prawników. Niemniej jednak wciąż pozostaje ono bardzo niejasne, toteż poniżej postaram się zilustrować je przykładami. 

Zachowanie zagrażające dobru dziecka – przykłady, dowodzenie

Dobro dziecka jest rozumiane jako jego  interesy osobiste (tj. rozwój duchowy, fizyczny i psychiczny) oraz majątkowe, toteż wszystkie zachowania sprzeczne z tymi interesami będą uznawane za zagrażające dobru dziecka. Jako przykłady można wskazać sytuacje, w których:

• jeden (lub oboje) z rodziców jest uzależniony od alkoholu lub narkotyków, przez co zaniedbuje obowiązki rodzicielskie,
• jeden (lub oboje) z rodziców nie utrzymuje kontaktu z dziećmi, nie interesuje się ich losem, a w dodatku nie łoży na ich utrzymanie,
• jeden (lub oboje) z rodziców rażąco zaniedbują obowiązki rodzicielskie w jakikolwiek inny sposób (np. odmawiają dziecku jedzenia, krzywdzą dziecko fizycznie lub psychicznie)

Postępowanie mające na celu ochronę dobra dziecka „skupia się” na wyeliminowaniu wszelkich zaniedbań i zagrożeń dla interesów dziecka, toteż warto wskazać, że wina rodziców nie ma znaczenia. Każda nieprawidłowość, bez względu na to, czy była zawiniona – powinna zostać usunięta. 

Jak wykazać istnienie zachowań zagrażających dobru dziecka przed sądem?  Oczywiście zależy to od sytuacji, jednak najpopularniejszymi środkami dowodowymi w takim rodzaju postępowania będą zeznania świadków (np. sąsiadów czy nauczycieli ze szkoły, do której uczęszcza dziecko), fotografie lub nagrania audiowizualne (przedstawiające negatywne zachowania rodziców), czy też dokumentacja lekarska (gdy zdrowie dziecka jest zaniedbane lub gdy rodzic spowodował uraz). To oczywiście jedynie przykłady – w każdej sprawie katalog wykorzystanych środków dowodowych będzie inny i zależny od okoliczności.

Pamiętaj, że:

• okoliczność, czy zachowanie zagrażające dobru dziecka było winą rodzica jest nieistotne, bowiem w postępowaniu w sprawach dotyczących małoletnich chodzi o wyeliminowanie zaniedbań, a nie o karanie rodziców,
• w postępowaniu można wykorzystać różne środki dowodowe, m.in. zeznania świadków czy dokumentację fotograficzną